De eerste ‘gele engel’ van het Oosten

Toen de ADAC op 1 juli 1990 naar de nieuwe Duitse deelstaten kwam, was Thomas Bregulla uit Ostprignitz erbij – maar hij reed al twee jaar in de gele ‘wegenwacht’-auto.

Ook al staat Thomas Bregulla gewoon bij een tankstation, hij wordt aangesproken door vreemden. Maar de Ostprignitzer is geen prominente figuur, maar een van de vele ‘gele engelen’ die over de Duitse wegen zwerven. Met zijn neongele hesje en het opschrift ADAC is hij al meer dan een kwart eeuw het aanspreekpunt voor vragen en wensen met betrekking tot auto’s. Toen de ‘Allgemeine Deutsche Automobil-Club’ (ADAC) op 1 juli 1990 naar de nieuwe deelstaten kwam, was de man uit Neuruppin erbij – maar toen reed hij al twee jaar in de gele auto.

“Ik werk sinds 1982 bij de KIB, de autoreparatiewerkplaats van Wittstock, en toen zijn we begonnen met de sleepdienst en de pechhulp”, zegt Bregulla. Hij reed toen in een IFA W50 op de autobahn bij Wittstock – een traject waarop bijvoorbeeld de auto’s van transitreizigers die op weg waren naar West-Berlijn herhaaldelijk vastliepen. “Voor oosterse voertuigen hadden we nauwelijks onderdelen, laat staan ​​voor westerse voertuigen, en we moesten onszelf helpen: de V-riem van de WM 66-wasmachine paste bijvoorbeeld op de Golf 1”, zegt Bregulla. Maar de meeste westerse voertuigen konden niet geholpen worden. De ADAC moest ‘vanwege elk kleinigheidje de auto’s wegslepen’.

Om dit tegen te gaan werd op 1 augustus 1988 tussen de Bondsrepubliek en de DDR een overeenkomst gesloten voor pechhulp op DDR-doorgangssnelwegen. “Dit werd ondersteund door de ADAC, en ze zochten toen ervaren Oost-Duitse monteurs en leidden ze op”, zegt Bregulla. Zelf was hij een van de eersten die met een van de 15 volledig uitgeruste, gele VW Passats door de straten van de DDR reed. De ADAC had dit ter beschikking gesteld aan de Verkehrskombinat Potsdam.

“Dat was hier in de oosterse tijd natuurlijk een trekpleister. Nadat ik hem op 1 oktober 1988 had opgehaald, moest ik hem eerst naar het erf van de SED-districtsleiding brengen. De korpschef en de andere hoge heren stonden versteld van de westerse technologie”, herinnert Bregulla zich.

Samen met vier collega’s had hij altijd 24 uur per dag dienst. “De auto is nooit koud geworden. We waren volledig uitgerust, bijvoorbeeld met bobines, V-snaren, Bosch-reserveonderdelen en een elektrische brandstofpomp, en waren verantwoordelijk voor alle auto’s tussen Herzsprung en Suckow”, zegt de man uit Ostprignitz. Ze werden goed ontvangen en sommigen zouden meteen van het nieuwe aanbod hebben geprofiteerd. “Een collega vertelt ons dat er zelfs een auto de snelweg op is gesleept zodat we hem konden repareren.”

Toen de politieke verandering kwam, kregen Bregulla en zijn collega’s op 1 juli 1990 bezoek van een inspecteur. “Het was een beetje eng en we moesten vragenlijsten beantwoorden over westerse technologie en leren dat we bijvoorbeeld ‘Du’ niet hoeven te gebruiken om met iedereen te praten en dat we altijd fatsoenlijk gekleed moeten zijn”, zegt hij met een lach. “Daarna liet hij ons weten dat we allemaal zouden worden aangenomen en sindsdien ben ik ADAC-medewerker.” De nieuwe voorwaarden waren echter geen grote verandering. “Het ging vlekkeloos. Na de hereniging kocht iedereen hier gebruikte ‘Westauto’s’ en hadden we genoeg te doen”, zegt Bregulla.

Elke monteur was voortaan met zijn eigen ADAC-voertuig op pad en ook het aanbod groeide: op de autobahn, tussen de afslag Neuruppin-Süd tot aan de MV-staatsgrens en alles wat links en rechts ligt – van Röbel tot Suckow, Perleberg en Wittenberge, Bregulla is tijdens zijn dienst overal te vinden.

En ook de apparatuur is door de jaren heen gegroeid. “We hebben hier twee voorstoelen, de rest is allemaal techniek. We ontvangen onze bestellingen via radiodatatransmissie, nemen ze aan en weten binnen vijf seconden waar we heen moeten.” Benzine- en dieselbussen, water, V-snaren, slangen, bobines en diverse andere reserveonderdelen, slagmoersleutels, startsystemen en een compressor is slechts een onderdeel van de uitrusting. Maar bovenal is het diagnoseapparaat onmisbaar. “Elke auto die na 1995 is gebouwd heeft een tegenhanger van ons toestel en dan kunnen we de fout op een laptop uitlezen”, zegt de ADAC-medewerker.

Hij rijdt ongeveer acht diensten per dag als hij op de snelweg werkt. En wat hij elke dag meemaakt, verveelt in ieder geval nooit. “Sleutel vergeten in de auto en dan hebben we bijna elke dag de hond of het kleine kind in het interieur.” Maar er waren toen ook veel meer ongebruikelijke opdrachten en vreemde gevallen: “Het is zo’n drie jaar geleden dat een vrouw van Nauen en vertelde me dat haar auto na een kilometer of zo rijden geen gas meer wilde geven en zou afslaan, na een paar minuten zou hij weer rijden, maar opnieuw alleen voor deze korte afstand. Ik opende toen de kap en vond verschillende gistknoedels. Een marter moet het op de mesthoop hebben gevonden en naar binnen hebben gesleept. En telkens als de motor warm werd, zwollen de dumplings op en blokkeerden de gaskabel”, zegt Bregulla lachend.

Of het verhaal toen hij Peter Maffay redde. “Het moet in 1990 zijn geweest, toen er geen tankstation was tussen Rostock en Walsleben. Maffay raakte toen zonder brandstof en stopte een paar kilometer van het tankstation met zijn BMW. We konden toen snel helpen en de volgende dag gaf hij weer een concert in de Berlijnse Waldbühne.”

Maar naast alle missies is het vooral de tijd ertussen die je energie kost. “We leggen gemakkelijk 400 kilometer per dag af en we moeten altijd reserveonderdelen tanken of onze bedrijfswagens onderhouden”, zegt Bregulla. De ADAC-crisis van vorig jaar had daarentegen geen invloed op zijn baan. “Het ging aan ons voorbij en we zijn consequent positief ontvangen.” En als het op Bregulla aankomt, is dat niet het einde: “Zolang ik gezond ben, blijf ik onderweg, elke dag is anders, je moet constant organiseren en improviseren en je weet nooit wat verwachten.”

Bijna om dit te bevestigen, benadert Olaf Andres op dit moment de ADAC-medewerker. De olielamp op de ADAC Clubmobil-huurauto van de sanitzer brandt, dus Bregulla kan ernaar kijken. Een snelle blik en het familie-uitje kan doorgaan. “Er zit genoeg olie op, er zit waarschijnlijk een storing in het systeem”, aldus de deskundige.

Opluchting voor Olaf Andres en zijn vrouw Stefanie: “Nu heb je een veilig gevoel. En het kan doorgaan.”