DEFA realiseerde vele films in de DDR

Meer dan 7.500 films heeft de DEFA gerealiseerd. De filmproductiemaatschappij van de Duitse Democratische Republiek werkte onder de voorwaarden van een dictatuur. Maar regisseurs als Konrad Wolf, Frank Beyer en Heiner Carow en hun scenarioschrijvers lieten zich niet in het keurslijf van de studiopolitiek persen. De DEFA-productie vormt een boeiende afspiegeling van de DDR: Naast rollen vol ouderwetse propaganda zijn er volop vernieuwende films overgeleverd, zowel in beeldtaal als in maatschappijvisie.

Achteraf beschouwd zijn de beginjaren van de Deutsche Film AG haar meest liberale geweest. De DEFA werd in 1946 opgericht, drie jaar eerder dan de DDR. In 1952 werd op het Tweede Partijcongres van de SED, de Oost-Duitse Socialistische Eenheidspartij, het socialistisch-realisme tot dogma verheven. Daartussenin kon er wel wat. Net zo’n periode van hoop kiemde er in de ‘dooitijd’ na Stalins overlijden (in 1953). Die hoop kon echter in 1965 door het nieuwe ‘kaalslagbeleid’ [de aangescherpte censuur door de SED, red.] worden begraven.

Het aantreden van Erich Honecker als partijchef in 1971 wekte nog eenmaal vage verwachtingen op vernieuwing. Ditmaal was de hoop op zijn laatste vijf jaar later vervlogen, toen zanger/componist Wolf Biermann het staatsburgerschap van de DDR werd ontnomen. Met Michail Gorbatsjovs politiek van glasnost en perestrojka en de ineenstorting van de sovjetheerschappij in Oost-Europa verloor ook de DEFA haar betekenis – een ambivalente betekenis, die varieerde met de koerswijzigingen en machtsverschuivingen.

Geef een reactie