Netflix- en Amazon-series verkennen het revolutionaire tijdperk in Duitsland

Naar aanloop op het 30ste jubileum van de Duitse hereniging presenteren Netflix en Amazon de documentaireseries ‘Deutschland 89’ en ‘Rohwedder’.

Het begon allemaal met de Deutschland 83, en nu gaat het verhaal verder en snelt het naar zijn historische hoogtepunt. Nu worstelt onvrijwillige geheimagent Jonas Nay zowel met de naderende ondergang van de Duitse Democratische Republiek (DDR) als met zijn opportunistische tante Lenora, afgebeeld door de recente Emmy-winnaar Maria Schrader.

Op 25 september, op tijd voor de 30ste verjaardag van de Duitse hereniging op 3 oktober, bracht het streamingplatform Amazon Prime ‘Deutschland 89’ uit, de voortzetting van de doorbraak Duitse series ‘Deutschland 83’ en ‘Deutschland 86’.

In het laatste vervolg zijn er weer drie jaar verstreken waarin de DDR zijn deviezenproblemen niet heeft kunnen oplossen. De 89 in de titel verwijst naar het noodlottige jaar dat de val van de Oost-Duitse staat markeerde, wat aangeeft dat dit de laatste aflevering zal zijn van Martin Rauch’s avonturenverhaal over twee Duitslanden.

Het inbedden van fictief materiaal in een historisch getrouwe setting is een gevestigde benadering die goed verkoopt als de plot zowel actuele historische gebeurtenissen kan relateren als vermakelijk blijft. Series als ‘Babylon Berlin’, dat zich afspeelt tegen de achtergrond van de instortende Weimarrepubliek, en ‘Weissensee’, dat zich afspeelt in het Oost-Berlijn van de jaren tachtig, zijn enorm succesvol geweest in en buiten Duitsland.

Een film kan kijkers onmiddellijk onderdompelen in het verleden op manieren die boeken aan de verbeelding overlaten en daardoor wellicht niet dezelfde historische precisie missen. Dat zou de explosie van historische drama’s op de internationale streamingmarkt kunnen verklaren, ook in de VS, waar series ook de Koude Oorlog opnieuw bezoeken (The Americans), of meer recentelijk de Amerikaanse oorlog tegen terreur (Homeland).

Meer recente geschiedenis is ook het materiaal van verschillende Duitse producties. ‘Die Getriebenen’ (The Driven Ones), een productie van ARD (Duitse openbare omroep) gebaseerd op het gelijknamige boek, en de ZDF-film (Tweede Duitse televisie) ‘Stunden der Entscheidung’ (Hours of Decision), onderzoeken beide het verhaal van Angela Merkel’s beslissing om vluchtelingen in Duitsland toe te laten in september 2015.

Het probleem met het hybride documentaire/fictie-formaat: het biedt een schijnbaar kijkje achter de schermen, het komt tot feiten en interpretaties en heeft het potentieel om te overdrijven voor een dramatisch effect.

Hoe realistischer het formaat, des te meer aandacht voor details. De vierdelige serie ‘Rohwedder —Einigkeit und Mord und Freiheit’ (Rohwedder – Unity and Murder and Freedom) is een andere productie die sinds 25 september via Netflix te zien is en zich afspeelt in het vluchtige tijdperk van vóór de eenwording in Duitsland. Het gaat over de nog steeds onopgeloste moord op Detlev Rohwedder, het toenmalige hoofd van de Treuhand, de instantie die verantwoordelijk is voor het liquideren van fysieke activa van de voormalige communistische staat en deze om te vormen tot kapitalistische ondernemingen.

Met de klassieke documentaires van vandaag die elementen van entertainment bevatten, wordt de productie op de markt gebracht onder de sexy naam ’true crime’. De openingstitels herinneren meer aan de misdaadserie ‘4 Blocks’ dan aan eenvoudige documentaires. De gereconstrueerde scènes worden afgewisseld met interviews met getuigen uit die tijd. Het is een dramatische benadering die is gebaseerd op gefilmde reconstructies van scènes uit onopgeloste moordmysteries in de Duitse tv-serie ‘Aktenzeichen XY … ungelöst’.

De auteurs van ‘Rohwedder’ pakken de moord op zijn hoofdpersoon aan door de ‘derde generatie’ van de Rode Legerfractie te volgen, de linkse terreurorganisatie uit de jaren zeventig die in 1991 de verantwoordelijkheid voor de daad had opgeëist – hoewel er nog steeds twijfels bestaan ​​over hun medeplichtigheid. De misdaad werd uitgevoerd met militaire precisie, waardoor sommigen dachten dat elementen van het voormalige Oost-Duitse staatsveiligheidsapparaat bleven bestaan ​​en achter de moord zaten, mogelijk omdat ‘Rohwedder’ op jacht was naar de verborgen financiële activa van het agentschap.

Mysterie, of het nu gaat om terroristen of een geheime dienst, is een essentieel ingrediënt. Toen ‘Rohwedder’ 15.000 faillissementen bedreigde of ontbond, waren West-Duitse politici en bedrijven geïnteresseerd in de economische activa van de DDR. Na zijn dood werden ze geprivatiseerd en omgevormd tot lucratieve objecten voor investeerders.

Hoe realistischer een verhaal is, hoe groter de wens tot confrontatie. Er werden sterke beschuldigingen geuit dat Detlev Rohwedder, ondanks ernstig gevaar, niet voldoende beschermd was. Politici en instanties die verantwoordelijk waren, werden echter niet geïnterviewd.

Met ‘Rohwedder’ neemt Netflix een zeker risico. Zal de zaak de aandacht trekken van een internationaal publiek? Het fictieproduct van Amazon lijkt een veilige gok: ‘Deutschland 83’ won de Emmy als Beste Drama in 2016.

Geef een reactie