Lech Walesa, Nobelprijswinnaar en spion

Vier jaar geleden stelde Lech Walesa nog voor om een symposium te organiseren over zijn contacten met de geheime dienst. Later trok hij dat voorstel weer in, om nu openbaar de oren te worden gewassen met documenten die via de weduwe van de laatste communistische minister van Binnenlandse Zaken naar buiten zijn gekomen.

Conclusie: Walesa was betaald informant voor de geheime dienst. Dat is nieuws. Hij had altijd gezegd dat zijn rol als verklikker niet ver ging. Betaald werd hij zeker niet.

Dat Walesa contacten had met de geheime dienst was al jaren bekend. De Nobelprijswinnaar brak ze af in 1976. Pas in 1980 richtte hij Solidarnosc op, de onafhankelijke vakbond die het Poolse communisme op de knieën kreeg. Toch smult de huidige PiS-regering van deze onthulling. Vooral omdat het nieuws aansluit bij de interpretatie van partijleider Jaroslaw Kaczynski. Hij was in 1989 actief lid van Solidarnosc en later campagneleider van Walesa, toen die het opnam tegen Tadeusz Mazowiecki, de eerste vrij gekozen premier van Polen. De lijn was toen al: communisten als Wojciech Jaruzelski en liberalen als Mazowiecki zijn één pot nat, ze hebben het op een akkoordje gegooid.

Walesa won de verkiezingen, hij werd president en bewonderde Kaczynski om zijn streken en strijdlust. Maar hij ontsloeg hem omdat hij ‘niet alleen oorlog’ wilde voeren. Kazcynski wist het toen zeker: Walesa was net zo erg als Mazowiecki en zijn liberale vriendjes. Ze hebben de revolutie verraden, de voormalige communisten geholpen zich te verrijken en het land uitgeleverd aan het buitenlandse kapitaal. Je kunt ook zeggen: juist voor iemand die ooit samenwerkte met het regime is het bijzonder moedig zijn leven te wijden aan het bestrijden van dat regime. Kaczynski zegt dat niet. Hij beschuldigt Walesa, al jaren. Het levert een paradoxale situatie op. Hij en zijn partij klagen dat Polen, het land, niet genoeg erkend wordt als heldennatie. Tegelijk halen ze de in het buitenland bekendste Poolse held door het slijk.

De affaire zou ook kunnen terugslaan op Kaczynski. Nu de PiS-gezinde media niet over de zaak ophouden, begint hij zelfs kritiek te krijgen van nationalisten. Neem Roman Giertych, oud-politicus van een extreem-nationalistische partij en nog altijd gierend rechts. Als PiS zo op het orgel blijft gaan over Walesa, zegt hij, zullen buitenlanders op een dag niet meer denken dat Poolse helden het communisme hebben verslagen, maar Duitsers die een muur neerhaalden.

Geef een reactie