‘Der Palast’: Anja Kling over haar verantwoordelijkheid als hedendaagse ‘DDR getuige’

In de driedelige serie ‘Der Palast’ (3, 4 en 5 januari, 20.15 uur, ZDF) wordt een Duits-Duits familieverhaal verteld voor het glamoureuze decor van het Berlijnse Friedrichstadt-Palast in 1988/89. De DDR-solodanseres Chris Steffen (Svenja Jung, 28) staat ineens voor haar voorheen onbekende tweelingzus Marlene Wenninger (Svenja Jung) uit West-Duitsland. Beiden proberen het familiegeheim te ontdekken, dat leidde tot hun scheiding kort voordat de Muur in 1961 werd gebouwd.

De in de voormalige DDR geboren actrice Anja Kling (51), speelt de moeder van de tweeling. In een interview legt ze uit waarom ze zich op een bepaalde manier verantwoordelijk voelt om te acteren in films, series of meerdelige series die zich afspelen in de DDR. Ze onthult onder meer ook over welke Westerse muzikant ze bijzonder enthousiast was.

Wat trok je in het bijzonder aan in de driedelige serie ‘Der Palast’?
Anja Kling: Het is een spannende reis door de tijd naar een land waar ik ooit heb gewoond, waar ik ben opgegroeid. De driedelige serie interesseerde me zowel qua inhoud als onderwerp.

Ben je ooit in het Friedrichstadt-Palast geweest voordat je ging filmen?
Kling: Natuurlijk ben ik daar al geweest. In 1986/87 was ik student aan de Staatsballetschool in Berlijn. Dat was in de diepste DDR-tijden. Gedurende deze tijd gaven de docenten en trainers mij de tip om mijn aandacht te richten op de vakken jazz en modern, omdat ze geloofden dat ik mij na mijn leertijd misschien naar het Friedrichstadt-Palast zou kunnen sturen.

Heb je dat dan gedaan?
Kling: Ik ben uiteindelijk gestopt met de dansopleiding omdat ik mezelf meer zag met spitzen en een tutu dan met veren, een hoofdtooi en hoge hakken. Desalniettemin kende ik op dit moment mijn weg in de dansersscene heel goed. Ook omdat mijn man destijds, met wie ik twee kinderen kreeg, danseres was bij de Staatsopera. Ik ging met onze kinderen naar bijna elke voorstelling in Friedrichstadt-Palast omdat ik als toeschouwer echt een grote fan ben van de revue.

Zou je zeggen dat de driedelige serie ‘Der Palast’ je een heel goed kijkje achter de schermen geeft? Komt wat daar getoond wordt overeen met de werkelijkheid?
Kling: Ja, dat is zeker zo. De revues in onze film zijn echt goed vastgelegd met de camera. Plus de fantastische muziek. En ik geef toe dat ik veel respect heb voor mijn collega Svenja Jung, die niet alleen mijn twee filmdochters speelde, maar ook zelf danste. Ik denk dat er maar een paar scènes moesten worden verdubbeld. Dat is een geweldige prestatie, chapeau en applaus!

In ‘Der Palast’ wordt een ‘dubbel Lottchen’-verhaal verteld. Waarom is dit materiaal zo fascinerend dat er steeds weer films van worden gemaakt?
Kling: Ik geloof dat veel mensen een fundamenteel verlangen hebben om een ​​tweeling te vinden die op jou lijkt en met wie je van rol kunt wisselen en jezelf kunt onderdompelen in een ander leven. Ik heb altijd een tweeling gewenst die ik verrassend heb ontmoet. In het “paleis” is er ook de historische achtergrond waartegen het verhaal zich afspeelt. Onze tweeling leeft in verschillende landen en politieke systemen en is daarom opgegroeid met heel andere waarden. Met dit in gedachten is het wisselen van rollen natuurlijk nog spannender.

Heb je ooit een dubbele rol gespeeld? En zo ja, is dat een bijzonder moeilijke discipline voor acteurs en actrices?
Kling: Ik speelde in een nieuwe versie van ‘Hansel and Gretel’ en was de boze heks en haar goede tweelingzus. Een dubbele rol spelen is beslist een bijzondere uitdaging en een bijzonder voorrecht. Het is geweldig als je twee figuren tegelijk kunt maken met één lichaam en één gezicht. Want dat is precies wat we als acteurs graag doen.

Vind je het eigenlijk leuk om in films, series of multiparts te spelen die zich afspelen in de DDR?
Kling: Als ik het niet leuk zou vinden, zou ik het niet doen. Maar het is ook niet zo dat ik alleen scripts wil die over de DDR gaan. Ik krijg vaak aanbiedingen voor rollen als deze, dat geef ik toe. Zeker ook omdat ik een soort hedendaagse getuige ben geworden.

Ik vond het deze keer bijzonder spannend dat mijn moeder en vader in de film ook DDR-acteurs zijn met wie ik eerder heb gewerkt. Met Ursula Werner (78), die mijn moeder speelt, maakte ik op 17-jarige leeftijd mijn allereerste film ‘Grüne Hochzeit’ (1989) en zij speelde daar ook mijn moeder. Ik was toen nog een klein meisje en zij was al een geweldige film- en theateractrice, die ik erg bewonderde. Daarna hebben we ruim 35 jaar niets meer met elkaar te maken gehad totdat we als moeder en dochter weer voor de camera stonden. Het was een openbaring voor mij en een geweldige ontmoeting. Dat Ursula Werner, Herman Beyer (78) en ik echt uit het Oosten komen, was denk ik goed, want we konden putten uit onze ervaring.

Is je houding veranderd? Misschien was je in het begin niet zo dol op zulke films en daarna steeds meer, of andersom?
Kling: Ja, ja, ja, ik heb altijd al zulke films willen zien. De meeste van mijn prijzen ontving ik voor de meerdelige serie ‘Wir sind das Volk’ (2008). Ik denk dat dit deels komt omdat ik al een soort verantwoordelijkheid voel voor dit land waarin ik ben opgegroeid, maar wat faalde in het leiden en uitoefenen van het socialisme – en dat klopt ook.

Ik wil absoluut geen dag meer terug en ben blij dat de muur er niet meer is. Veel dingen worden echter vaak verkeerd voorgesteld. Heel wat mensen die niet in de directe omgeving van Berlijn woonden, dachten dat met Pasen iedereen in stilte en bij de Stasi was. En dat iedereen die bij de Stasi was ook een slecht mens was enzovoort. In dit verband voel ik een zekere verantwoordelijkheid om dergelijke vooroordelen en generalisaties uit de wereld te helpen.

In het ‘Palast’ wordt in het Oosten van David Bowie gedroomd maar ook over Nena’s ’99 Luftballons’. Waren er muzikanten of een band uit het Westen die je bijzonder interessant vond?
Kling: Ik was ook een Nena-fan. Maar ik denk dat ik halverwege de jaren tachtig de grootste Udo Lindenberg-fan was. Hij zong vaak over het Oosten in zijn liedjes, daarom voelde ik me altijd erg aangesproken. Ik was er zeker van dat hij met ‘Mädchen aus Ostberlin’ (1973) alleen mij kon bedoelen. Trouwens, ik ben nog steeds een Udo Lindenberg-fan.

Van ‘Der Palast’ krijg je echt zin in theater, revue en andere culturele voorstellingen – zeker nu in tijden van Corona…
Kling: Ik zou zeggen dat de film ook zonder Corona hetzelfde verlangen zou hebben opgeroepen. De mensen zijn nu natuurlijk vooral uitgehongerd en willen naar revues, theater, bioscoop en andere evenementen. Ik kan dat volkomen begrijpen en ik hoop voor de evenementenbranche dat alle betrokkenen kunnen herstellen.

Er zijn in die tijd zoveel levens geruïneerd. Wij filmacteurs zijn echt bevoorrecht omdat we onder moeilijke omstandigheden moeten werken, maar we mogen tenminste werken. Veel acteurs die niet voor de camera staan, of andere mensen in de evenementenbranche, doen dat niet. Dus ik hoop dat het snel weer echt gaat beginnen…