Toen het aardgasrouteproject van de DDR bijna barstte

Terwijl aardgas anno 2022 nog een veel besproken punt is, was dit in de jaren tachtig in de DDR ook al zo maar dan op een andere wijze. In 1986 stond in Barda de hele aardgasrouteconstructie op de rand: ‘Als je het plan niet voltooit, word je eruit gegooid’, dreigde de USSR openlijk naar de DDR.

Officieel werden de twee aardgasrouteprojecten in de jaren zeventig en tachtig gezien als een uitdrukking van de ‘onbreekbare vriendschap tussen de DDR en de USSR’, die bedoeld was als ‘een stap in het volgende millennium’. Voor de USSR had de aanleg van de tracés echter minder te maken met vriendschap maar meer met economische belangen, omdat het grootste deel van het aardgas via de nieuwe routes naar het Westen stroomde. Gas voor deviezen was de gemakkelijke deal. Natuurlijk werd in ‘Neues Deutschland’ en ‘Pravda’ gemeld over de moeizame gang van zaken. Evenmin als van de soms ultieme eisen die de USSR stelde aan de DDR en de andere bij de aanleg van wegen betrokken landen.

Bouwvak Barda, regio Perm, Siberië, begin 1986. De routebouwers van de DDR kunnen de door de USSR gestelde doelen niet halen. Het gebied is moeilijk, moerassig terrein, ook rivieren om over te steken zijn tegenvallers evenals een slechte planning. De USSR weigert echter te onderhandelen en uitstel van de deadline is voor hen uitgesloten. Integendeel: De machtige broeder bedreigt openlijk de kameraden in Oost-Berlijn: ‘als het plan niet wordt uitgevoerd, beëindigen we de intergouvernementele overeenkomst en beëindigen we onze samenwerking’. In plaats daarvan zouden de Fransen of Canadezen worden aangeboden om door te gaan met de aanleg van de aardgasroute. De starre benadering van de USSR had een eenvoudige reden: ze had al aardgasleveringscontracten met het Westen ondertekend en had dringend vreemde valuta nodig. De DDR, van haar kant, het gas uit Siberië …

Een machtige krachttoer begon. De ‘Trassniks’ spreken van de ‘Slag bij Barda’. De routemanager Joachim Reinsch beveelde: “Mensen, mars, het plan moet absoluut worden nageleefd!” Reinsch haalde alle reserves aan materiaal en extra mankracht bij elkaar. In plaats van 500 arbeiders waren er nu meer dan 3.000 aan het zwoegen in de Barda-sectie. Er werd 24 uur per dag gewerkt in twee ploegen, ongeacht het weer. “Het was buitengewoon slopend werk voor iedereen”, herinnert Reinsch zich. “We werkten tot het punt van totale uitputting.” De sfeer in het kazernekamp was gespannen: maandenlang waren de bedden dubbel of driedubbel bezet zoals op een onderzeeër – de een eruit, de ander erin, de plaatsen in de kantine waren nooit genoeg.

Eindelijk, negen maanden later, in december 1986, kon de routebeheerder melden: Het plan is uitgevoerd! De kameraden in Berlijn voelden zich opgelucht: de aardgasroute was gered. En Joachim Reinsch is nog steeds trots als hij denkt aan de bereidheid van zijn volk om deel te nemen aan de ‘Slag om Barda’: “Zelfs degenen die lui waren in de DDR-bedrijven waren toen volledig betrokken.”

Foto: Lutz Wabnitz

Geef een reactie