Vluchtpoging met catastrofale gevolgen

Vandaag 40 jaar geleden, op 26 september 1981, werd Marita Ulbricht gearresteerd toen zij probeerde te ontsnappen aan de grenspost Checkpoint Charlie in Berlijn.

Geboren in Berlijn (*08 februari 1943; † 26 december 2020) en opgeleid als industrieel bediende, werkte zij in het begin van de jaren 1980 als administratief secretaresse in het Charité ziekenhuis. Hier zocht en ontmoette zij ‘gelijkgezinden’, onder wie de tandarts Bernd Ludwig, die in het voorjaar van 1981 met succes naar West-Berlijn vluchtte. Met de hulp van zijn contact bij een ontsnappingsnetwerk plande Ulbricht via Checkpoint Charlie in de kofferbak van een diplomatenwagen naar West-Duitsland te vluchten. Tijdens de ontsnappingspoging werd zij ontdekt, gearresteerd en opgesloten in het Stasi-detentiecentrum in Hohenschönhausen. Zij werd veroordeeld tot twee jaar en acht maanden wegens ‘activiteiten als verraderlijk agent’ (§ 100) en ‘vlucht uit de Republiek’ (§ 213). Ze heeft ongeveer vier maanden in voorarrest gezeten. Zij werd overgebracht naar de beruchte vrouwengevangenis in Hoheneck om haar straf uit te zitten op de zogenaamde ‘Grotewohl Express’.

In een interview met ‘Bild’ op 14 mei 2011 zei zij: “Ik was in 1982 negen maanden in Hoheneck. De bewakers probeerden me te intimideren, maar ik dacht altijd: Ze kopen me uit en jij blijft hier!”. Vervolgens werden zij en 15 andere gevangenen op 24 november 1982 door de Bondsrepubliek Duitsland vrijgekocht en konden zij de DDR verlaten. Marita Ulbricht gaf van 2011 tot 2015 wekelijks rondleidingen bij de gedenkplaats Berlijn-Hohenschönhausen. Naast haar werk als hedendaagse getuige en spreekster in de voormalige MfS-gevangenis, was zij ook vele jaren betrokken bij de Frauenkreis der ehemaligen Hoheneckerinnen e. V. (Vrouwenkring van voormalige Hoheneckers) en was zij actief in het ‘Haus am Checkpoint Charlie’.

Marita Ulbricht is op 26 december 2020 overleden.