Dietrich Rohrbeck misleidde DDR-regime en smokkelde baby’s uit de DDR

Dietrich Rohrbeck uit West-Berlijn smokkelde als jonge man kort na de bouw van de Berlijnse Muur 16 baby’s uit de DDR naar Denemarken, om ze samen met hun vluchtelingenouders in het Westen terug te brengen. Tot op de dag van vandaag weet hij niet wie deze kinderen waren.

Dietrich Rohrbeck was erg opgewonden. De 26-jarige reed langzaam naar de grensovergang Staaken aan de rand van West-Berlijn terwijl hij nog in de DDR was. Toen hij aan de beurt was, overhandigde hij de DDR-grenswachters de papieren voor zichzelf en de baby, die dik ingepakt op de achterbank lag en vredig lag te slapen.

De grensbeambte controleerde zorgvuldig de papieren die hij had gekregen, waaruit bleek dat Rohrbach een inwoner van West-Berlijn was en het kind zijn dochtertje Betina. Toen wuifde hij Rohrbach door en de VW begon te rijden totdat hij op het grondgebied van West-Berlijn was, met andere woorden, veilig – en met hem het kleine kind op de achterbank. De jongeman haalde diep adem terwijl het kind gewoon door de hele spannende situatie heen had geslapen.

Dietrich Rohrbach had bloed en water gezweet in de korte minuut van de grenscontrole. Dit was niet te danken aan de ervaring met grenscontrole, die altijd een bijzonder stressvolle situatie was voor veel West-Duitsers die de DDR of Oost-Berlijn binnenkwamen. De reden voor zijn opwinding die dag in 1962 was anders: het kind op de achterbank was geenszins zijn dochtertje, maar een volkomen onbekend kind van voor hem volkomen onbekende ouders.

Het was zijn taak om dit kind de DDR uit te smokkelen en te herenigen met zijn ouders. De jongeren waren kort daarvoor de zelfverklaarde arbeiders- en boerenstaat ontvlucht, nadat het SED-regime in augustus 1961 met de bouw van de Berlijnse Muur eindelijk miljoenen van haar burgers in de gevangenis had opgesloten. Tijdens deze ontsnapping moesten ze hun kleine kind achterlaten, maar hoopten dat professionele helpers hen de DDR uit zouden smokkelen. Dat was precies wat Dietrich Rohrbeck moest doen.

De baby was zeker niet de eerste persoon die de technische student uit West-Berlijn tegen die tijd uit de DDR had bevrijd. Kort nadat de Muur was gebouwd, was hij betrokken bij een tunnelproject. Toen echter een ontsnappingsagent van de DDR-staatsveiligheid hierbij betrokken was en in de val liep en werd neergeschoten, werd de zaak te gevaarlijk voor hem. Maar aangezien Rohrbeck de DDR zelf had meegemaakt – hij was zelf gevlucht in het midden van de jaren vijftig – sympathiseerde hij met alle wanhopige mensen die wilden ontsnappen uit de klauwen van de SED en Stasi. Hij ontving de opdracht om de baby’s te smokkelen van het West-Berlijnse Bureau voor de Bescherming van de Grondwet.

Dietrich Rohrbeck bleef maar denken aan het lot van de mensen die absoluut de DDR wilden ontvluchten. “Als een vrijheidslievend persoon voelde ik de bouw van de muur als een diepe snee in de persoonlijke vrijheid van de mensen”, schrijft hij in zijn gepubliceerde verhaal van journalist en historicus Sven Felix Kellerhoff onder de titel ‘Via Denemarken naar vrijheid. De herinneringen van ontsnappingshelper Dietrich Rohrbeck’ publiceerden ze herinneringen aan die jaren.

Daarom wilde hij ook na het verlaten van het tunnelproject blijven helpen. Rohrbeck kreeg nooit geld voor zijn hulp, integendeel, hij moest zelfs diep in zijn eigen zak graven. Samen met een vriend bouwde hij eerst een Mercedes om, die hij met zijn eigen geld had gekocht voor ontsnappingsdoeleinden, zodat een persoon zich kon verbergen zonder te worden opgespoord tijdens grenscontroles. De grenswachters van de DDR hadden de auto uit elkaar moeten halen om de vluchteling in zijn schuilplaats te vinden. Maar dat kon elk moment gebeuren en daarom was de onderneming gevaarlijk voor de vluchteling en de helper.

Want als de poging om aan de grens te ontsnappen zou worden ontdekt, zouden beide onvermijdelijk jarenlang in een DDR-gevangenis verdwijnen en, met een beetje geluk, later door de West-Duitse regering worden vrijgekocht in ruil voor vreemde valuta. Toen precies dit lot een kennis overkwam, stopte Rohrbeck ook met dit soort ontsnappingshulp. Zijn eigen broer werd ook gearresteerd omdat hij had geholpen te ontsnappen.

Het was dus te gevaarlijk voor hem. Omdat de jongeman niet alleen pas getrouwd was , maar ook een dochtertje had. Daarom wilde hij natuurlijk absoluut voorkomen dat hij door de Stasi zelf zou worden gearresteerd. Omdat zijn vrouw Deens was, reisde hij vaak via Warnemünde naar Denemarken, waar haar ouders woonden. En dat is precies wat hem een ​​heel speciale kans gaf om de baby’s te smokkelen.

Rohrbach nam de veerboot van Denemarken naar Warnemünde. Zoals voorgeschreven kreeg hij tijdens de overtocht twee visa om de DDR binnen te komen voor zichzelf en zijn dochter. Betina was er echter helemaal niet, ze bleef bij haar moeder. Rohrbeck ging altijd zonder haar naar de balie en beweerde dat het kleine meisje diep in de auto lag te slapen – en de DDR-functionarissen namen dat altijd van hem over en gaven hem ook een visum voor Betina.

Op de route van Warnemünde naar Berlijn stopte hij zijn auto ergens in een bos op een afgesproken plek. Daar ontmoette hij de grootouders van een baby wiens ouders naar het Westen waren gevlucht. Hij kleedde het kind westerse kinderkleding, reed door naar de grensovergang Staaken en toonde daar het visum voor zijn dochter dat hij op de veerboot had gekregen.

Hij was niet bang dat de grenswachters zouden overwegen om het kind nader te onderzoeken. Het maakte dus niet uit of hij een meisje of een jongen was. Zelfs de jongens werden gewoon in meisjeskleding gestoken en een grenswachter had het willen bekijken, een verwijzing naar volle luiers zou hem hebben voorkomen, weet Rohrbeck vandaag de dag nog zeker.

Toch was hij bang voor de hel op de dag dat hij de eerste baby uit de DDR naar West-Berlijn smokkelde. Hij was zich maar al te goed bewust van wat er zou gebeuren als zijn daad aan het licht zou komen. Maar alles ging goed en slechts drie dagen later kreeg Rohrbeck de volgende baby uit de DDR. In totaal voerde hij 16 keer deze vorm van ontsnappingshulp uit. Daarna verhuisde hij van West-Berlijn naar Denemarken, waar hij tot de jaren negentig woonde voordat hij terugkeerde naar Duitsland.

Hij kwam nooit achter de namen van de kinderen en heeft de ouders nooit leren kennen. Alles moest anoniem, want overal waren Stasi-informanten aan het werk. Maar de inmiddels 84-jarige weet zeker dat zijn ouders hem dankbaar waren voor zijn hulp. Hij neemt het deze mensen niet kwalijk dat ze hun kinderen in het Oosten hebben achtergelaten. Hij vermoedt dat het ontsnappingen waren die niet lang gepland waren, maar die hals over kop kwamen.

De ouders, meent hij, leefden gewoon in de hoop dat ze hulp zouden vinden en dat ze snel hun kinderen weer bij zich zouden hebben. Dit is wat er gebeurde in de 16 gevallen waarin Dietrich Rohrbach actief werd.