TV-Tip: Groeten uit de DDR
In 1986 trokken ongeveer 5,6 miljoen West-Duitsers naar het andere deel van Duitsland voor een verblijf van meerdere dagen. Een deel van de reizen bestond uit de verplichte familiebezoeken aan de oosterse familieleden. Maar in navolging van de broederstaten als Hongarije, waar een bloeiend westers toerisme tot stand kwam aan het Balatonmeer en in Boedapest, wilde de DDR zichzelf op de markt brengen als een internationale reisbestemming, wat een continu inkomen in harde valuta mogelijk maakte. De DDR presenteerde zich voor het eerst in 1973 op de ITB, de internationale toerismebeurs in West-Berlijn. Het toerisme, dat zich in de jaren daarna nogal moeizaam ontwikkelde, leek op een evenwichtsoefening volgens het motto: was me, maar maak me niet nat. De TV-documentaire ‘Groeten uit de DDR’ is online te zien binnen Duitsland.
Het probleem was duidelijk: de meeste deelnemers aan de georganiseerde busreizen naar culturele hoogtepunten zoals de Wartburg bij Eisenach, de vesting Königstein in Saksen, naar Weimar, Leipzig of Dresden, spraken dezelfde taal als de lokale bevolking. Dit maakte het gemakkelijker om “besmet te raken” met systeemkritische ideeën. De Stasi richtte al snel een eigen afdeling op, omdat reizigers uit het Westen in het jargon werden gezien als “vijandige politieke toeristen”. Hun bezoeken vormden een bedreiging voor vijandige propaganda in de socialistische ideale wereldstaat. Iedereen die naar de DDR wilde, moest een aantal bureaucratische hindernissen overwinnen. Zonder zorgvuldig afgegeven bewijzen van geschiktheid en visa, was er geen toegang tot het socialisme.
Niettemin kwamen er veel toeristen uit het westen langs de grensovergangen, en de plaatsen in Interhotels waren zeldzaam en snel volgeboekt. In de zomer waren er slechts 24 tentplaatsen beschikbaar voor kampeerders. Ondanks de voor de hand liggende knelpunten vocht de DDR voor erkenning als vakantiebestemming, aangezien ze ook het beeld van ‘grijs socialisme’ moest corrigeren. De DDR – een reisbestemming tussen prikkeldraad en een strandstoel. De film van Martina Hiller von Gaertringen laat mensen kennismaken die destijds de reis naar de DDR maakten, of die te maken hadden met de opvang van bezoekers in het Westen. De film toont zowel opwindende als beklemmende incidenten uit een Duitse tijd van een generatie geleden.
De documentaire is ook online te zien.
